P-C-ZP/WK/LB-006, szlak pieszy czerwony, Stargard - Kostrzyn n.Odrą, 269,2km

SPODOBAŁA CI SIĘ MOJA PRACA ?? SKORZYSTAŁEŚ Z MATERIAŁÓW ?? POSTAW MI KAWĘ - https://buycoffee.to/wiking-turystyka

Na pewno zmotywuje mnie do dalszej pracy. Często również kawka mi pomoże przy tworzeniu nowych i aktualizacji dotychczasowych danych. Do zobaczenia na Szlaku. W sezonie jesienno-zimowo-wiosennym, zapraszam na wspólne "Wyprawy z Wikingiem", podczas których wędrujemy po szlakach Województwa Zachodniopomorskiego i nie tylko.

1. NUMER SZLAKU W SERWISIE www.WedrujzNami.pl:  P-C-ZP/WK/LB-006
2. NUMER SZLAKU WG PTTK: ZP-12-C (Zachodniopomorskie), LB-12-c (Lubuskie)
   
3. PRZEBIEG SZLAKU: Stargard - Pęzino - Marianowo  - Dobrzany - Recz Pomorski - Drawno - Zatom - Stare Osieczno - Dobiegniew - Strzelce Krajeńskie - Gorzów Wielkopolski - Witnica - Kostrzyn nad Odrą,
   
4. NAZWA SZLAKU: Szlak imienia Hetmana Stefana Czarnieckiego
5. POWIAT: Stargardzki, Choszczeński, Czarnkowsko-Trzcianecki, Strzelecko-Drezdenecki, Gorzowski, Miasto Gorzów, Myśliborski
   
6. GMINA: Stargard, Marianowo, Dobrzany, Recz Pomorski, Drawno, Krzyż Wielkopolski, Dobiegniew, Strzelce Krajeńskie, Stare Kurowo, Santoczno, Kłodawa, Gorzów Wielkopolski, Bogdaniec, Lubiszyn, Dębno, Witnica, Kostrzyn nad Odrą
   
7. NAWIERZCHNIE: wszystkie rodzaje dróg
8. KOLOR: czerwony pasek, pomiędzy dwoma białymi w poziomie
9. ROK POWSTANIA: nieznany
10. ROK OSTATNIEGO ODNAWIANIA: 2007 na odcinku Stargard - Drawnik, 2014 na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego, Na terenie województwa Lubuskiego prawdopodobnie 2006.
    
11. ROK OSTATNIEGO MONITORINGU/POMIARU: 2009 i 2014 (tylko zachodniopomorskie)
    
12. DŁUGOŚĆ: 98,1 km w Województwie Zachodniopomorskim, 2,7 km w Województwie Wielkopolskim, 173,6 km w Województwie Lubuskim (według pomiaru GPS). Łącznie: 269,2 km
    
13. WAŻNE UWAGI: szlak o charakterze liniowym, oznakowanie dwustronne. W 2009 roku oznakowanie na odcinku Stargard - Drawnik oraz granica DPN - Kostrzyn nad Odrą, oceniamy na niedostateczne w obu kierunkach. Znaki rzadko umieszczone, często zmylają swoim ustawieniem kierunek marszu. Na odcinku Drawnik - Południowa granica Drawieńskiego Parku Narodowego - bardzo dobre, renowacja w 2014 roku. UWAGA ! Most w Głusku jest zamknięty i na odcinku most Głusko - most nad Drawą k. Kamionnej, poruszamy się szlakiem rowerowym Pętla Głusko. Szlak zweryfikowany na terenie Województwa Zachodniopomorskiego.
    

LINKI ZEWNĘTRZNE:

1. Polecamy opis wędrówki - Blog podróżniczy

SZLAK ZNAJDZIESZ NA NA NASZEJ MAPIE OGÓLNEJ ZNAKOWANYCH SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH (zawsze aktualizowana pełna mapa)

Jeśli znasz szlak, a nie ma go w naszym rejestrze, prosimy o przesłanie pliku .gpx oraz kilku słów o szlaku, zdjęć, abyśmy stworzyli jego wizytówkę. A jak masz czas, zapraszamy do stworzenia opisu szlaku, według naszego systemu. Szlaki są dla wszystkich i musimy je promować wspólnie.

Szlak im. Hetmana Stefana Czarnieckiego - czerwony szlak turystyczny w województwie zachodniopomorskim, wielkopolskim i lubuskim. Upamiętnia pobyt wojsk polskich pod dowództwem Hetmana Czarnieckiego, w tej okolicy. Zapraszamy do wspólnej wędrówki.

Przebiega przez Równina Pyrzycką, Iński Park Krajobrazowy, Drawieński Park Narodowy, Puszczę Drawską, Puszczę Barlinecką i Równinę Gorzowską. Zaczyna/kończy się w Stargardzie Szczecińskim, leżącym nad rzeką Iną. Miasto posiada najcenniejsze w tym regionie zabytki gotyckie i średniowieczny układ urbanistyczny, czytelny mimo olbrzymich zniszczeń w 1945 roku. Ocalały fragmenty murów obronnych wzniesionych w końcu XIII w. z bramami i basztami. Zachowały się ponadto XVI- wieczne fragmenty watów i fos. Na rynku gotycki kościół Mariacki z 1292 r. Obok gotycko-renesansowy ratusz z XVI wieku i gotyckie kamieniczki z XV wieku. 

Ze Stargardu szlak prowadzi przez Pojezierze Ińskie (Iński Park Krajobrazowy), najwyższe partie wzniesień moreny czołowej, wąwozy, lasy bukowo-sosnowe, przez Pęzino -- słowiański gród obronny z cennym zamkiem późnogotyckim, w którym w 1657 r. stacjonował Stefan Czarniecki. Dalej szlak wiedzie przez Marianowo, osadę słowiańską, w której w 1248 r. ufundowano klasztor cysterek, przez historyczne miejscowości Szadzko i Dobrzany do zabytkowego Recza. W miasteczku położonym nad rzeką Iną zachowały się fragmenty miejskich murów obronnych wykonanych z kamienia polnego. Wzdłuż murów wiedzie aleja spacerowa, idąc nią można podziwiać baszty i czatownie, oraz Bramę Choszczeńską. Przetrwał XV-wieczny kościół gotycki i kilka zabytkowych kamieniczek w rynku.

Z Recza Pomorskiego, docieramy do urokliwego miasteczka - Drawna. Tutaj możemy zwiedzić spichlerz z wystawami, który jednocześnie jest punktem informacji Turystycznej. A stąd już kilka kroków do Drawieńskiego Parku Narodowego, po którym szlak prowadzi nas urokliwym borem, często nad Drawą. Zachodniopomorska część szlaku, kończy się na południe od Zatomia. Od Zatomia do mostu na Płocicznej oraz od Starego Osieczna do Kostrzyna nad Odrą. Od mostu na Płocicznej, do Starego Osieczna, szlak przez chwilę przebiega po województwie Wielkopolskim.

POMÓŻ NAM STWORZYĆ OPIS SZLAKU !

MIEJSCOWOŚCI I OBIEKTY NA SZLAKU:

Dobrzany (niem. Jacobshagen) – miasto w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim,, na Pojezierzu Ińskim, w otulinie Ińskiego Parku Krajobrazowego, nad jeziorem Szadzko, nad Pęzinką. Herb Dobrzan przedstawia w polu srebrnym na pasie błękitnym czerwoną łapę gryfa ze złotymi pazurami. Symbol gryfa pomorskiego nawiązujący do przynależności z Księstwem Pomorskim i samym Pomorzem. Nieznana jest pierwsza słowiańska nazwa tej miejscowości. W średniowieczy i późniejszym okresie nociło nazwę Jakobshage. Po przejęciu miasta przez polską administrację przejściowo używano nazw Jakubowo oraz Dobrzanek. Nazwę Dobrzany wprowadzono w listopadzie 1946 roku. Pierwotne osadnictwo w okolicach Dobrzan datowane jest na VIII wiek. Dobrzany powstały prawdopodobnie w XII wieku. Przed rokiem 1336 miała miejsce lokacja miasta Jakobshagen. Lata 1368-1459 to czas, gdy miasto leżało w granicach Księstwa Słupskiego. W styczniu 1606 miasto spotkało się z dużymi zniszczeniami wskutek pożaru. Ze względu na straty, duża część mieszkańców postanowiła opuścić miasto i osiedlić się w sąsiednich wioskach. Pozostali mieszkańcy, skorzystali z pomocy księcia, aby odbudować Dobrzany. W 1618 roku Dobrzany musiały być na tyle odbudowane, by znaleźć się na pierwszej mapie Pomorza, autorstwa kartografa Eilharda Lubinusa z 1618, jako liczące się miasteczko. W latach 1651–1654 Dobrzany, jak i cały powiat stargardzki były pod zarządem szwedzkim, następnie przeszły pod panowanie elektora brandenburskiego. W roku 1781 miał miejsce kolejny wielki pożar miasta. Odbudowę miasta zrealizowano z dotacji w wysokości 39 000 talarów oraz zbiórek publicznych. W odbudowie posłużyły materiały (głównie kamienie i cegły) z rozbiórki zniszczonego w wojnie trzydziestoletniej zamku w pobliskim Szadzku. W 1896 r. zaczęła kursować "Szadzka Kolej Wąskotorowa", która jeździła na trasie Stargard – Poźrzadło Dwór (przez Starą Dąbrowę, Trąbki i Kozy Pomorskie). Po II wojnie światowej odcinek za Dobrzanami zlikwidowano z powodu utworzenia poligonu drawskiego. Przewozy na linii Stargard – Dobrzany zawieszono w 1996 roku. 2 marca 1945 miasto zostało zajęte przez wojska radzieckie (I Front Białoruski, 3. Armia Uderzeniowa, I Armia Pancerna), zniszczenia sięgnęły 60% zabudowy miasta. Jeszcze w tym samym miesiącu wybrano burmistrza Dobrzan, którym został Jan Nagórski. Latem 1945 rozpoczęto wysiedlanie dotychczasowej ludności do Niemiec. Więcej informacji o Dobrzanach - https://pomorzezachodnie.travel/Miejscowosc/a,1437/Dobrzany  . Niestety z powodu pożarów i walk w 1945 roku, miasto utraciło wiele ciekawych zabytków. Zachowała się jednak liczna zabudowa o konstrukcji ryglowej z XVIII i XIX w. znajdujące się w centrum miasta. Na uwagę zasługuje kościół św. Michała Archanioła. Powstał w latach 1781-1784, według projektu architekta Davida Gilly. Kościół salowy z oknami łukowymi i wieżą na rzucie prostokąta. Na wieży kościoła znajduje się dzwon o średnicy 0,75 m, odlany z brązu przez firmę Franz Schilling Sohne z Apoldy w 1925 roku. Do wyposażenia kościoła należy również neobarokowy ołtarz z przełomu XIX i XX stulecia, ambona z XVIII stulecia, pochodząca z Odargowa oraz srebrny kielich mszalny z 1605 roku, o wysokości 22,4 cm. Ołtarz prawdopodobnie był pierwotnie ambonowy. W centralnej części ołtarza znajduje się obraz przedstawiający ukrzyżowanego Chrystusa, obraz w predelli zamalowany farbę olejną.  W mieście żyła liczna gmina żydowska.  Kirkut został założony około 1850 roku. Mieścił się przy obecnej ul. Adama Mickiewicza. Przed 1939 zajmował teren o powierzchni 15 ha, dziś tylko 0,1 ha, ponieważ jest sukcesywnie zabudowywany. W czasie II wojny światowej kirkut uległ zniszczeniu. Zachował się zawalony mur z otwartą bramą oraz dwie macewy z hebrajskimi inskrypcjami, pochodzące z początku XX wieku. Ponadto polecamy spacer do skarpy nad zakolem rzeki Pęzinki po wschodniej stronie byłego stawu Młyńskiego - odkryto tu narzędzia z epoki kamiennej. Punkt widokowy na piękną pradolinę rzeki Pęzinki. Ostoja ptaków i zwierzyny płowej. Ciekawą atrakcją jest również Park nad "rzeczką", położony w południowej części miasta między ramionami rzeki Pęzinki i jej kanału uchodzącymi do Jeziora Szadzkiego. Dojście ul. Parkową. Ślady osadnictwa z epoki brązu. Ostoja ptaków. Teren do rewitalizacji przyrodniczej i historycznej. Przez miasto przebiegają dwa szlaki piesze; czerwony im. Hetmana Stefana Czarneckiego (Stargard - Kostrzyn nad Odrą), zielony Wzniesieniami Moreny (Cieszyno Łobeskie - Choszczno).

Książęcy zamek kasztelański w Szadzku, był największą twierdzą Pomorza Zachodniego na pograniczu z Nową Marchią, zbudowaną w okolicy Dobrzan, nad jeziorem Szadzko. Pierwsza wzmianka o zamku pochodzi z roku 1336 i wspomina o rodzie von Steglitz, jako właścicielach Szadzka. Z. Radacki sugeruje czas budowy zamku na około czterdzieści lat wcześniej, po 1290 r., jednak regularny, prostokątny rzut warowni i istnienie w narożniku wieży o kwadratowej podstawie i cylindrycznej górnej części nawiązuje do zamków zakonu joannickiego – Łagowa, Swobnicy czy Pęzina, powstających od drugiej połowy XIV w. Nie można więc wykluczyć istnienia w Szadzku drewniano-ziemnej warowni, zastąpionej przez murowany zamek. W 1395 roku na zamku został zamordowany książę Warcisław VII. Widok zamku po renesansowej przebudowie przedstawia rycina z mapy Lubinusa (1618). W średniowieczu Szadzko, jako jedna z najpotężniejszych warowni księstwa pomorskiego, była szczególnym celem dla brandenburczyków. Dwukrotnie – w 1445 oraz 1478 był przez nich zdobywany i dewastowany. Oblężenie zamku w 1478 r. było jednym z największych epizodów, toczącej się wówczas, wojny pomorsko-brandenburskiej. Dla armii brandenburskiej, dowodzonej przez elektora Albrechta III Achillesa Hohenzollerna, Jego zdobycie przez brandenburczyków znacznie osłabiło pomorski system obronny. Wydarzenie to jest bardzo dobrze poświadczane w źródłach pisanych. W końcu XV wieku, książę Bogusław X odbudował tak ważny strategicznie zamek, który dalej był istotną twierdzą, dla księstwa pomorskiego. Po wycofaniu się z zamku elektora w 1481 roku, książę Bogusław X nadał zamek i wójtostwo Henrykowi von Borckemu. W 1499 roku stał się lennem Joachima von Devitza z Dobrej. Od 1502 roku zamek był własnością domeny państwowej i miał wielu zarządców. W latach 1529–1564 jego zarządcą był Rudiger von Massow, w 1563 i 1566 roku Bastian von Borcke, w 1567 roku Baltazar von Wedel, w 1569 roku Ludwik von Ewerstein z Nowogardu, w 1580 roku Kaspar Heidebreck, w 1599 roku Joachim von Wedel, a w 1607 roku Jost von Borcke. Przed rokiem 1533, bramę wzmocnił bastion, a mimo pożaru i renesansowej przebudowy po 1588 roku, warowność zamku nadal była wysoka – powstał dodatkowy pierścień obwałowań o rzucie pięcioboku. Mimo to, w wyniku wojen szwedzkich Szadzko zostało opuszczone, a późniejsze próby odbudowy – ze względu na koszty – zostały przerwane. Od roku 1766 trwała powolna rozbiórka zamku, a po pożarze Dobrzan w roku 1781 materiał budowlany z zamku posłużył do odbudowy miasta. Ludwig Wilhelm Brüggemann w roku 1784 pisze o widocznych potężnych murach, ale zaznacza, że nie nadają się już do zamieszkania. Obecnie to pozostałość obronnego zamku, z dobrze czytelnymi bastionami, głębokimi fosami i potężnymi, trzynastometrowymi  wałami ziemnymi. Warto przeczytać legendę "O kupcównie Małgosi ze Stargardu i szadzkim kasztelanie". Obok zamku przebiegają dwa szlaki piesze; czerwony im. Hetmana Stefana Czarneckiego (Stargard - Kostrzyn nad Odrą), zielony Wzniesieniami Moreny (Cieszyno Łobeskie - Choszczno).

Szadzko (niem. Saatzig) – wieś w Polsce położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie stargardzkim, w gminie Dobrzany, na Pojezierzu Ińskim, w otulinie Ińskiego Parku Krajobrazowego, nad jeziorem Szadzko, nad Pęzinką. Wieś powstała przy zamku kasztelańskim i jej rozwój związany był z pomorskim grodem. Przez lata należała do księstwa pomorskiego, z przerwami podczas walk pomorsko-brandeburskich. W 1627 roku miejscowość została zajęta przez Szwedów, po 1653 roku, stała się domeną brandenburską W 1628 roku do Szadzka należało: 17½ łanu chłopskiego, karczma, 3 zagrodników, owczarz, 3 parobków owczarza, 1 pastuch, 2 komorników i 2 tkaczy oraz krawiec.  Wraz z przeniesieniem siedziby władz do wapnic i popadaniem w ruinę zamku, w 1728 nastąpił upadek wsi. W 1854 roku dzierżawcą domeny zostali pani Selchow i jej syn, po nich do 1864 roku dzierżawcą był Hoyer, a w 1864 roku dzierżawcą został Holzkamm. W 1910 roku wieś zamieszkiwało 394 mieszkańców, znajdowały się w niej młyn, gorzelnia i cegielnia. Na początku XX wieku majątek został przejęty przez Pruski Urząd Podatkowy i wydzierżawiony.  Oprócz reliktów zamku, we wsi znajdziemy jeszcze kilka ciekawych zabytków. Należą do nich zabezpieczone ruiny kamienno-ceglanego kościoła wzniesionego w XVI w.; w XVIII w. został on częściowo przebudowany. Podczas II wojny światowej w 1945 r., został częściowo zniszczony. Zabytkowe wyposażenie przeniesiono tymczasowo do kościoła w Odargowie, niestety zostało tam do dzisiaj, ponieważ zniszczona świątynia nie została wyremontowana i od początku lat 50. XX w. zaczęła popadać w ruinę. Pod kościołem znajduje się krypta grobowa rodziny Dewitzów – książęcych administratorów zamku. Niegdyś teren wokół kościoła, był protestanckim cmentarzem, datowanym na XVI wiek. Obok świątyni, rośnie potężna lipa św. Ottona. Jej wiek szacuje się na około 700 lat - warto zapoznać się z legendą "Lipa św. Ottona i diabeł w Szadzku". Na placu przed kościołem stoi odbudowany, żeliwny pomnik – obelisk upamiętniający poległych w czasie I wojny światowej mieszkańców Szadzka. Wśród wymienionych nazwisk również polskie – Karl Czerwanski. W miejscowości zachował się również parterowy dwór, należący do zarządcy majątku, zbudowany w 1883 roku. Jest to budynek parterowy, wybudowany z czerwonej cegły, z piętrowym ryzalitem na osi środkowej fasady, przyozdobiony gzymsami. Nie zachowało się historyczne wyposażenie wnętrza. W sąsiedztwie znajdują się zachowane zabudowania gospodarcze, kuźnia oraz park dworski z XIX wieku o powierzchni 2 ha. Nieopodal rozległe grodzisko pierścieniowate z okresu kultury łużyckiej, z doskonale zachowanymi wałami ziemnymi. We wsi  węzeł szlaków pieszych; czerwony im. Hetmana Stefana Czarneckiego (Stargard - Kostrzyn nad Odrą), zielony Wzniesieniami Moreny (Cieszyno Łobeskie - Choszczno).

Grodzisko "Krochmalnia" w Szadzku oraz powiązana z nim osada przygrodowa, to cenny przykład wczesnośredniowiecznego budownictwa obronnego. Odkryto je w 1894 roku. Położone jest na łąkach nad jeziorem Szadzko, u ujścia rzeczki Pężinka. Pierwszą założono osadę, której początki w okresie wczesnego średniowiecza datuje się na VIII wiek. Funkcjonowała nieprzerwanie do czasów nowożytnych. Dopiero w XII w. wybudowano w jej pobliżu niewielkie grodzisko, które było wykorzystywane do XIII wieku. Na początku XIV w. mieściła się w nim siedziba rycerska, którą porzucono na rzecz położonego nieopodal, nowo wybudowanego zamku, znajdującego się po zachodniej stronie jeziora. Przenosiny do nowej siedziby musiały odbyć się przed 1336 rokiem, ponieważ z tego okresu pochodzi pierwsza wzmianka o tym obiekcie w źródłach pisanych – „castro Sazike” należący do braci Steglitz. Poza grodziskiem i osadą przygrodową. Grodzisko jest dostępne dla zwiedzających. Otacza je pole orne oraz pastwiska, przez co łatwo je zlokalizować. W dodatku stanowisko jest dobrze oznakowane – znajduje się przy nim tablica informacyjna. Więcej informacji - https://zabytek.pl/pl/obiekty/g-288284  . Nieopodal prowadzi zielony szlak pieszy Wzniesieniami Moreny (Cieszyno - Łobeskie - Choszczno).

Recz (hist. Rzeczyca, niem. Reetz) – miasto w woj. zachodniopomorskim, w powiecie choszczeńskim, położone nad rzeką Iną. Nazwa Recz, pochodzi prawdopodobnie od słowiańskiego słowa oznaczającego miejsce nad rzeką.Używane nazwy po wojnie; Raciąż, Rzeczyca, Rzeczyca nad Iną, Recz Pomorski. We wczesnym średniowieczu (X-XII wiek) był tu słowiański gród, stanowiący plemienną strażnicę pograniczną i osada targowa na podgrodziu. W średniowieczu istniały dwa zamki. Jednym z nich była warownia Joannitów, zbudowana w 1237 roku, na słowiańskim grodzisku, w otoczeniu mokradeł, w widłach Iny i Reczanki. Zdobyty w 1268 roku, przez wojska księcia Barnima I, został przekazany von Wedlom. Wkrótce tereny Recza przejęli margrabiowie brandenburscy. Zamek, prawdopodobnie uszkodzony podczas oblężenia, został rozebrany, zaś wzgórze zamkowe otrzymał Zakon Panien Cysterek. W 1296 roku rozpoczęto budowę klasztoru. Działalność zakonna trwała aż do 1552 r., kiedy to sekularyzowano dobra opactwa, przeznaczając je na domenę państwową elektora. Ostatecznie zniszczone z czasem budowle pocysterskie, rozebrano w 1827 roku. Nie jest znana data powstania drugiego zamku w Reczu. W XIV wieku istniał zamek władców. W 1367 roku, zamek z miastem, zdobyły wojska polskie. Po odzyskaniu przez margrabię Ottona VIII w 1368 roku, został przekazany rycerzowi Hansowi von Rakov. Już wówczas prawdopodobnie nie posiadał umocnień obronnych. Lokalizacja na zachód od miasta wskazywała miejsce tzw. domu margrabiów, widocznego na rycinie z XVII wieku. Następnie przeszedł w ramach odszkodowania, pod zarządzanie rycerzy von Wedlów. W kolejnych latach, w miejscu zamków zbudowano dwór Wedlów, wspominany jeszcze w 1711 roku. Do podupadłego zamku, prowadziła również uliczka z placu Herren-Vorte w mieście. W 1784 roku, nie pamiętano już o tym miejscu. Po zamkach nie pozostał najmniejszy ślad.  
Po 1284 roku, obok starej osady lokowano miasto. Miasto usytuowane jest na historycznym pograniczu Pomorza i Wielkopolski. Przez Recz przebiega historyczna droga handlowa „Droga Marchijska”. W XIV wieku, miasto zostało otoczone murami obronnymi. W murach były cztery bramy i dwie furty wodne. Od 1370 do XVIII wieku miasto należało do rodu von Wedel, początkowo jako lenno, zaś od 1373 pod zwierzchnictwem Korony Czeskiej.  W 1402 zawarto w Krakowie porozumienie w sprawie sprzedaży miasta Polsce, jednakże sprzedano je Krzyżakom. Po wybuchu wojny trzynastoletniej, w 1454 roku Krzyżacy sprzedali miasto Brandenburgii, aby pozyskać środki na prowadzenie wojny. W 1657 roku, podczas wojny polsko-szwedzkiej, Recz zdobyły wojska polskie, pod wodzą hetmana Stefana Czarnieckiego. Wojna Trzydziestoletnia oraz pożary w 1686, 1689 i 1703 roku, spowodowały duże zniszczenia miasta, odbudowywanego do połowy XVIII wieku. W XIX wieku Recz był miasteczkiem rolniczym oraz ośrodkiem sukiennictwa i przetwórstwa drewna. W 1895 zbudowano linię kolejową Stargard - Recz - Kalisz Pom.. Po 1945 roku, miasto przechodzi pod władzę polską i rozpoczyna się jego odbudowa. W czasie II wojny światowej miasto zostało zniszczone w 70%, w wyniku bitwy czołgów, która miała miejsce w 1945 roku. Po wojnie Recz na szczęście odbudowano. Naprawdę warto zwiedzić centrum miasta. Zachowało układ średniowiecznego miasta, o owalnym zarysie i jest do dzisiaj, w większości opasany murem obronnym z kamieni polnych. z dużą ilością zabytków. Najcenniejszym jest gotycki kościół pw Chrystusa Króla (pierwotnie Świętej Katarzyny) ze wspaniałym renesansowym ołtarzem z lat 1607-1611 i renesansowym krucyfiksem, zbudowany w latach 1352 – 1355, zapewne na miejscu wcześniejszej budowli zniszczonej w pożarze miasta w 1340 roku. Oprócz ołtarza, na uwagę zasługuje renesansowa, bogato zdobiona ambona z wizerunkami ewangelistów. Za ołtarzem znajdują się dwa epitafia; renesansowe z 1603 roku poświęcone Elżbiecie von Amswald oraz barokowe z 1746 roku. Świątynia została przebudowana w XV wieku, wtedy to w nawie głównej zostało zbudowane sklepienie gwiaździste oraz przebudowana została wieża. W XVI i XVII stuleciu budowla została wzbogacona o nowe wyposażenie wnętrza. W 1859 roku kościół został gruntownie odrestaurowany: zostały wymienione ościeża okien, laskowanie fryzy, gzymsy i szczyty. Kolejnym ciekawym zabytkiem, wzdłuż którego możemy pospacerować, są mury obronne bramami i basztami łupinowymi z XIV wieku. Do dzisiejszego dnia przetrwała Baszta Więzienna oraz zbudowana na planie kwadratu, 15 metrowa Drawieńska, zwieńczona hełmem i blankami zrekonstruowanymi w XIX wieku. Obok niej wznosi się czatownia z oryginalnym, stożkowym dachem z XV wieku. Możemy również zobaczyć XIV wieczną Bramę Choszczeńską. Wędrując po zabytkowym układzie urbanistycznym Starego Miasta (układ ulic z XIII i XIV wieku), możemy podziwiać zabudowę z okresu od XVIII do XIX wieku, w tym XVIII ryglowy dom mieszczański, w którym obecnie mieści się biblioteka oraz Organistówkę z końca XVIII wieku ze ścianą zewnętrzną zdobioną medalionami Kochanowskiego, Mickiewicza i Żeromskiego. Na uwagę zasługuje również XIX wieczny cmentarz ewangelicki, położony na wzgórzu od północno-zachodniej strony miasta. Zachował się do dziś układ cmentarza. Widoczne jest, że cmentarz został rozplanowany na rzucie podobnym do prostokąta z główną aleją lipową i podwójnym szpalerem żywotników. Czytelny jest układ kwater i nagrobków. Zachowały się w tym miejscu: od strony zachodniej mur ceglany, pojedyncze nagrobki, około 100 eklektycznych żeliwnych ogrodzeń, które przez lata były i są wykorzystywane jako ogrodzenia nowych grobów. Na cmentarzu znajdują się liczne stare, dobrze zachowane i utrzymane drzewa. W mieście węzeł szlaków turystycznych; czerwony im. Hetmana Stefana Czarneckiego (Stargard - Kostrzyn nad Odrą), zielony Wzniesieniami Moreny (Cieszyno Łobeskie - Choszczno). Zatwardziali kajakarze, mogą rozpocząć tu spływ rzeką Iną. Przechodzi również Europejski Szlak Cysterski.  

Drawnik. Dzisiaj pozostały tylko ruiny po nieistniejącej osadzie nad Drawą, zwanej także przez jakiś czas Drawskim Młynem. Nazwa pochodziła od  funkcjonującego w tym czasie młynu wodnego. W średniowieczu był tu bród, przebiegała tędy tzw. droga marchijska - droga historyczna prowadząca z Nowej Marchii w głąb państwa krzyżackiego. W XIX w. istniały dwa młyny i gorzelnia. Na północ od ruin, w lesie jest wzniesienie - prawdopodobnie dawne grodzisko. Obok niego ukryty w zaroślach zniszczony cmentarzyk ewangelicki. Po południowej stronie drogi znajdują się ruiny dworku i resztki założenia parkowego. W nim kilka egzotycznych gatunków drzew (np. orzech włoski, jodła kaukaska i dąb błotny), a także pomnikowa lipa drobnolistna (435 cm obw.) i wiąz górski (365 cm obw.). Nieco na południe od resztek parku, na skarpie doliny Drawy rośnie buk o obwodzie 432 cm.

Barnimie. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z 1337 r.. W Barnimiu, 14 sierpnia 1655 r. 12-tys. armia na czele z królem Szwecji Karolem X Gustawem przekroczyła Drawę i rozpoczęła niszczenie wszystkiego, co katolickie i polskie. Minął jakiś czas i losy wojny odwróciły się, latem 1657 r. król opuścił Polskę, wiedział już, że jej nie pokona. Możliwe, że wracał tą samą drogą, ścigamy przez wojska polskie Hetmana Czarnieckiego.
Ówczesny elektor brandenburski Fryderyk Wilhelm Hohenzollern był polskim lennikiem, zamiast jako książę Prus przyjść z pomocą Rzeczypospolitej, zdradził Jana Kazimierza. Po zawarciu w Bydgoszczy umów ugodowych między dwoma władcami, we wrześniu 1657 r. Stefan Czarniecki przed przejściem Drawy w Barnimiu miał rzekomo powiedzieć: „Niech wie lis zdradziecki (elektor), czego się może po nas spodziewać. Mamy wciąż własnych chłopów z bydła i kur obdzierać? Lepiej elektorskich krów posmakujmy. Tak, panowie, ma koń, i do Marchii! Tam należną zapłatę z elektora ściągniemy. Będzie on krzyczeć, to pewne, ale się ty zasłonimy, żeśmy o traktacie nie wiedzieli”. Dla Czarnieckiego elektor był takim samym zdrajcą jak rodzimi magnaci, którzy już bezkarnie zaczęli powracać w Polsce do łask. Natomiast dla Prus Fryderyk  Wilhelm Hohenzollern był władcą wielkim. Za jego rządów stały się one suwerenne, również jego armia zaczęła odnosić sukcesy, które zmieniły bieg historii. Jego potomkowie wpływali na losy świata. Dlatego godne odnotowania jest to, że 24 marca 1679 r. z żoną i synem Fryderyk elektor przejechał przez Barnimie i udał się w kierunku Bierzwnika. Tak oto w Barnimiu znalazł się pierwszy król pruski , gdyż syn elektora w 1701 r. koronował się i zasiadł na pruskim tronie jako Fryderyk I.

Warto również wspomnieć o okresie II Wojny Światowej. W lutym 1945 r. polska 2. Dywizja Artylerii (największa w historii Polski jednostka artyleryjska) pod dowództwem gen. bryg. Benedykta Nestorowicza rozlokowała się w rejonie Barnimia. W nocy z 28 lutego na 1 marca 1945 r. oddziały dywizji zajęły w okolicy Drawna ugrupowanie bojowe. Gdy wstał dzień, 1 marca 1945 r. o godz. 8.99 jednostka ogniem wszystkich dział weszła do boju. To był jej chrzest bojowy.

We wsi znajduje się zbudowany z kamieni polnych (obecnie otynkowany) kościół gotycki pod wezwaniem Serca Pana Jezusa z XV wieku. Czas powstania datuje się na XII wiek. Do kościoła przylega drewniana wieża – dzwonnica kryta wysokim hełmem gontowym dostawiona w XVIII w. Wewnątrz kościoła znajdują się: renesansowa ambona z 1600 roku, ołtarz główny z 1608 r., neogotycka chrzcielnica z końca XIX w. Absyda i przedsionek dobudowane zostały w 1900 roku, z tego okresu pochodzą również neorenesansowy prospekt organowy i empora organowa. W kościele obejrzeć można także barokową płytę nagrobną niemieckiego pastora zmarłego w 1670 roku i dwie inne płyty z XIX w. Na uwagę zasługują również pozostałości założenia dworskiego: Park o pow. ok. 7 ha z I połowy XIX w., z rozległą polaną w części środkowej, na której stał kiedyś pałac. Zachowała się piętrowa oficyna i budynek bramny z XIX w. W parku rosną drzewa ozdobne i pomnikowe (najatrakcyjniejszy tulipanowiec amerykański, stare dęby, buki odmiany purpurowej, choina kanadyjska), charakteryzuje go bardzo interesujące założenie przestrzenne. Obok XIX wiecznego cmentarza – ruiny pomnika, ku czci dawnych mieszkańców wsi, poległych w I wojnie światowej.

Potyczka pod Barnimiem – starcie zbrojne stoczone 1 sierpnia 1627 roku, na Pomorzu Nadodrzańskim, pomiędzy wojskami w służbie Królestwa Danii, a najemną ochotniczą formacją lekkiej jazdy polskiej (lisowczycy) i polskim pospolitym ruszeniem walczącym, po stronie cesarskich sił Habsburgów, w trakcie wojny trzydziestoletniej. Potyczka pod Barnimiem była preludium do bitwy pod Granowem. Więcej informacji https://pl.wikipedia.org/wiki/Potyczka_pod_Barnimiem

Na prawym brzegu rzeki Drawy, w pobliżu Barnimia znajduje się wyżłobiony przez strumień jar zwany Grabowym lub Diabelskim. Znajduje się tam wielki głaz narzutowy o obwodzie ponad 10 m, wysokości ok. 2 metrów, tzw. Diabelski Kamień. Z głazem związane są ciekawe legendy. Jedna z nich opowiada o diable, który znosząc wielkie głazy na budowę swojej siedziby, upuścił jeden z nich, tworząc rozległy wąwóz. Druga z legend dotyczy wydarzeń, które rozegrały się w jarze w okresie średniowiecza. Rozegrała się bitwa pomiędzy Wedlami, a Dewitzami - . Na brzegu rzeki Drawy i w rozpadlinie, którą od leżącego w nim ogromnego głazu, nazywali ludzie Diabelskim Jarem, toczyła się zacięta walka. Wielu szlachetnych rycerzy, jak i giermków, znalazło tego dnia grób w mokradłach lub rzece.

Zatom, to duża wieś na śródleśnej polanie, 11 km na południowy- wschód od Drawna, przy drodze do Dobiegniewa. Początki osady są nieznane, musiała jednak istnieć już w XV w. Cała część Puszczy na prawym brzegu Drawy nosiła niegdyś nazwę "Zatomskiej", dla odróżnienia od lewobrzeżnej- "Miradzkiej". Osada opustoszała w XVI w. W 1601 r. lokowana na nowo przez margrabiego Jana. W XIX w. była dużą wsią: istniał tu kościół parafialny i posterunek żandarmerii. W latach 20- tych rozbudowano ją w wyniku państwowej akcji kolonizacji niemieckich ziem wschodnich. W Zatomiu dominuje  typowa dla regionu zabudowa ceglana i ryglowa z przełomu XIX i XX wieku.  Co warto zobaczyć:

• Pośrodku wsi kościół NMP Matki Kościoła, zbudowany w latach 1987-91. Stoi na miejscu poprzedniej świątyni. W pobliżu stary budynek ryglowy i skupisko cisów wokół fundamentów dawnego pomnika mieszkańców poległych w I wojnie światowej. We wsi jeszcze kilka innych domów ryglowych z połowy XIX w.
• Klon Solarzy. Niestety obecnie możemy tylko podziwiać pozostałości Klonu Solarzy, pod którym jak głoszą legendy odpoczywali kupcy na Szlaku Solny, prowadzącym z Kołobrzegu na południe Polski. Był najgrubszym i najstarszym znanym klonem w Polsce o obwodzie ponad 5 metrów. Zmarł powalony przez wichurę w wieku około 320 lat. Patrząc na zwalone, potężne konary Klonu Solarzy można jedynie uruchomić wyobraźnię i spojrzeć na to rumowisko, jak na starą księgę z rozsypanymi kartami z zapisem historii tych ziem: ludzi i zdarzeń. Wydaje się, jakby ta jedyna w swoim rodzaju Kronika spadła z wysokiej półki i ujawniła wiedzę zbieraną przez wieki.
• Na prywatnej posesji w południowo - zachodniej części wsi rośnie dąb szypułkowy o ponad 500 cm obwodzie. Przez wieś prowadzi aleja lipowa. Dwie najgrubsze lipy (do 415 cm obwodu) rosną w pobliżu kościoła. Przy resztkach pomnika mieszkańców poległych w I wojnie światowej rosną dwa cisy.
• W okolicy ładne fragmenty Doliny Drawy- uroczysko Zatomskie Zbocza.

Legendami owiany jest także "Wydrzy Głaz", leżący na brzegu rzeki Drawy Głaz posiada obwód 14,2 metra i jest największym tego rodzaju obiektem na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego. Dostęp do głazu możliwy jest zarówno z lądu szlakami turystycznymi, jak i z kajaka, podczas spływu Drawą.  Położony jest na wysokości wsi Sitnica (po przeciwnej niż wieś stronie nurtu), w pobliżu dawnej bindugi Święta Hala Południowa

Według ustnego przekazu w czasach pogańskich, mieszkańcy wsi Barnimie szli po zachodzie słońca w dzień św. Jana na najwyższe wzgórze. Tam wcześniej chłopcy układali wysoki stos z suchych gałęzi. Aby stos był jak najwyższy wkopywano w ziemię suchą, ale nie starą jeszcze sosnę. Wokół niej układano gałęzie. Kiedy wszyscy już się zebrali, występował najstarszy gospodarz, który przy wtórze śpiewu zgromadzonych rozpalał stos. W tym czasie młodzież brała się za ręce, krążyła wokół ogniska i śpiewała obrzędowe pieśni. Kiedy płomień trochę się zmniejszył, odważniejsi chłopcy rozpoczynali skoki przez płonący stos. Wtedy dziewczęta, które zabrały ze sobą wianki, szły do pobliskiego dębowego lasu i tam na miejscu, które do dziś nazywa się Świętą Halą - w Lesie Radęcińskim odprawiały praktyki mające na celu rzucanie uroku miłości na wybranych młodzieńców. Po odprawieniu tych obrzędów szły gromadą do rosnących jeszcze teraz starych Dziewiczych Dębów nad rzeką Drawą. Wystaje tu z wody ogromny "Wydrzy Głaz" zwany także "Dziewiczym Głazem". Dziewczęta siadały na nim kołem i wrzucały wianki na fale Drawy. Jeżeli wianek tonął był to znak, że wybrany chłopiec nie pokocha właścicielki wianka. Ale przeważnie wianki porwane silnym prądem wody, płynęły w dół rzeki. Tam czekali na nie chłopcy. Wszystkie wianki były do siebie podobne, lecz każdy czymś się różnił i może dlatego każdy chłopiec potrafił zawsze złapać wianek swojej dziewczyny, co stanowiło dobrą wróżbę dla młodych, zapowiadając szczęście i pomyślność w dalszym życiu. Ze złowionymi wiankami chłopcy biegli w górę rzeki, gdzie czekały na nich panny. Tu każdy dawał wianek swojej pannie i razem weseląc się wracali do domów. Jeśli ktoś chciałby posłuchać pieśni, niech idzie w noc świętojańską nad Drawę, gdy zegary wybiją dwanaście razy. Starsi ludzie z Barnimia opowiadali, że dziś jeszcze zobaczyć można pogańskie dziewice jak pląsają wokół czterechsetletnich Dziewiczych Dębów, a potem siadają na "Dziewiczym Głazie" i śpiewają. Źródło - www.drawno.pl.

Bindugi - wzdłuż Drawy mamy aż 12 bindug. Od ok. 1850 r.  po rzece Drawie odbywały się zorganizowane spławy drewna. Głównym odbiorca drewna z Puszczy Drawskiej w tym czasie   był  tartak ,  rozwijający się na lewym brzegu dolnej Drawy, w okolicy ujścia do niej Mierzęckiej Strugi. Ważnymi portami odbioru drewna z Puszczy Drawskiej było  Drezdenko,  Santok i Trzebicz na Noteci , później w latach 50-tych XX w.  Stare Osieczno. Binduga (od niemieckiego słowa binden=wiązać), jest to śródleśna polana, dawna składnica drewna, położona nad brzegiem rzeki. Nazwa to obejmuje nie tylko składowisko lądowe, ale także część powierzchni wodnej, przylegającej bezpośrednio do składowiska. Fragment umocnionego drewnianymi legarami zbocza, po którym spuszczano drewno, nazywano stoczyskiem.  Zrzucane do wody pnie łączono przy użyciu żerdzi i gwoździ w tzw. tafle, tafle wiązano łańcuchami jedna za druga w sznur, zwany tratwą. Do sterowania tratwą, załodze były pomocne narzędzia: szrek - kłoda do hamowania, peć (draga) - okuta żerdź  do odpychania się od dna. W 1979 r. odbył się ostatni, zorganizowany spław drewna na Drawie. Obecnie nad Drawą, na odcinku przepływającym przez DPN, znajduje się 12 nieczynnych bindug. Wyróżniają się one odrębną od otoczenia roślinnością, odrębnym od otoczenia składem drzewostanu na stoku. Dzieje się tak w wyniku spontanicznego zarastania dawnych siedlisk bukowych i pojawianie się na polanach roślinności charakterystycznej dla łąk śródleśnych. Warto zwrócić uwagę na brukowane drogi, które zbudowali w XIX w.  niemieccy leśnicy. Ułatwiały one wywóz drewna.

Moczele, to obecnie osada leśna, z leśniczówką Drawieńskiego Parku Narodowego i kilkoma budynkami. Reszta wsi uległa zniszczeniu. Wzdłuż szlaku możemy zobaczyć fundamenty dawnych gospodarstw, opuszczonych po wojnie. Jak widać prawie podzieliła losy pobliskiej wsi Springe. W miejscowości Moczele, przy skrzyżowaniu drogi leśnej z brukiem z Głuska do wsi Zatom, na górce w otoczeniu lasu znajduje się dawny, obecnie nieczynny, cmentarz ewangelicki z połowy XIX w. Najstarsze zachowane fragmenty nagrobków pochodzą z 1868 r. (krzyż metalowy), 1871 r., 1881 r., 1887 r., 1892 r. (krzyż kamienny), 1913 r., 1925 r., 1938 r., oraz 29 mogił z pierwszej połowy XX w.

Głusko: duża osada leśna.  Pierwsze wzmianki określające okolice Głuska jako „bród na Drawie” pochodzą z 1286 r. Istniejąca do dzisiaj osada powstała w latach 1560-70  jako folwark założony przez Rudigera  Wedla z Drawna. W czasach panowania Wedlów (do XVIII w.) w Głusku było 23 gospodarstw. W XIX w. próbowano hodowli winogron, a ówczesny właściciel majątku Fryderyk von Sydow sprowadził do Głuska szwajcarskiego mleczarza. Dzięki temu rozwinęła się tutaj produkcja serów głuskowskich. Oprócz tego był tu browar, gorzelnia, cegielnia, dwa młyny i nieopodal huta szkła. Dzisiaj mieszkańcy osady związani są głównie z pracą w lesie. W Głusku znajduje się Punkt Informacji Turystycznej DPN i siedziba Nadleśnictwa Głusko. Ciekawostka - lokalna potrawa, grzyby w pomidorach, tzw. "grzybki sołtysowej" zdobyła ogólnokrajowe wyróżnienie w konkursie „Nasze kulinarne Dziedzictwo – Smaki Regionów". Co warto zobaczyć :

• skrzydło wsch. i pn. dawnego czworobocznego budynku dworskiego z XIX w., w miejscu skrzydła zach. jest nowszy dwór z pocz. XX w. Przed wojną mieściła się tu Pruska Szkoła Leśnictwa, potem zakład karny i bursa OHP, a obecnie nadleśnictwo. W gabinecie nadleśniczego zachowano i wyeksponowano przekrój starej konstrukcji stropu budynku, z izolacyjną warstwą szyszek. Za dworem niewielki park (pow. 2,0 ha) z 1 poł. XIX w. Rosną w nim dwa pomnikowe cisy.
• kościół MB Częstochowskiej, neogotycki, zbudowany w drugiej poł. XIX w. z wykorzystaniem murów dawnego browaru. Mury budowli wykonane są z kamienia łamanego, a nadbudowane fragmenty ścian z cegły ceramicznej, z której wybudowano także wieżę. Wnętrze nawy przykryte gwiaździstym sklepieniem ceramicznym. Nie zachował się ołtarz główny, po którym pozostała murowana arkadowa mensa. Ambona z pocz. XX w., neogotycka chrzcielnica z piaskowca z końca XIX w., bogato zdobiona ornamentyką roślinną. Na wieży dzwon z 1931 r. Stoi obok dworu
• interesujące skupienie zabytków dawnej techniki wiejskiej: Na pd. od osady, na grobli między kanałem z Rybakówki a zapuszczonym stawem, w zrujnowanym budyneczku resztki dawnego wodociągu wiejskiego z początków XX wieku. Woda spływająca z kanału do stawu, obracała nadsiębierne koło wodne, napędzające pompę pompująca wodę do zbiornika na wzgórzu za nadleśnictwem. Do dziś zachowało się koło i pompa, odlana w Zakładach Mechanicznych w Choszcznie.
• resztki dawnego tzw. Kanału Sicieńskiego – kilkudziesięcio kilometrowego kanału zbudowanego w XIX w. do nawadniania łąk, przebiegają przez osadę
• trzy stanowiska dziewiętnastowiecznych hut szkła – można znaleźć rozproszone kawałki materiału szklarskiego, wśród pól i ugorów na pd. od osady (k. Rybakówki i w pobliżu odgałęzień obu dróg do elektrowni Kamienna)
• pomnik ofiar I wojny światowej, odrestaurowany przez Nadleśnictwo Głusko, na pd. od osady przy drodze do Starego Osieczna na wyspie stawu - przejście łukowym mostkiem, w kompleksie stawów rybnych, tzw. Rybakówka
• okoliczne umocnienia Wału Pomorskiego / Pozycji Pomorskiej
• na północnym wyjeździe zabytkową aleję wiązów, zaś na południowym pomnikową aleję dębową - ostatni dąb po lewej stronie ma około 405 cm obwodu.

Głusko - most niskowodny, to według definicji „most o prostej konstrukcji i niewielkiej rozpiętości przęseł, przeznaczony do krótkotrwałej eksploatacji”. Ten, który przerzucono nad Drawą pomiędzy Głuskiem, a Żeleźnicą ma około 40 lat. Wybudowano go w miejscu wcześniej istniejącej przeprawy. Posiada 12 przęseł i nawierzchnię ułożoną z drewnianych klepek. Niegdyś łączył osadę Głusko z traktem solnym, dziś zamknięty jest dla ruchu, gdyż grozi zawaleniem - po dwóch stronach Drawy, zlikwidowano części wjazdowe. Prezentuje się wyjątkowo malowniczo. W jego pobliżu ustawiono zadaszony stół z ławkami. Warto zatrzymać się tu na chwilę odpoczynku. Przechodzący po nim czerwony szlak pieszy, jest obecnie zamknięty i należy przejść zabytkowym mostem drogowym (1941r.), na południe od tego miejsca. Drawieński Park Narodowy planuje rozbiórkę i ponowną budowę mostu niskowodnego. jeśli chcecie go zobaczyć w starej postaci spieszcie się (stan 2023).

Elektrownia wodna „Kamienna” reprezentuje charakterystyczny dla początków XX w. model hydroelektrowni stanowiąc na terenie Drawieńskiego Parku Narodowego najciekawszy zabytek techniki o randze ogólnokrajowej.  Została zbudowana rzece Drawie poniżej Głuska, przy małej osadzie założonej w XVIII w. w miejscu dawnej smolarni. Włączenie Kamiennej do majątku Głusko nastąpiło w 1820 roku. Już po upływie pięciu lat od wybudowania pierwszej elektrowni wodnej na świecie, w 1896 roku podjęto pierwsze prace związane z budową siłowni wodnej. Tuż przy fabryce karbidu, powyżej stopnia wodnego młyna, powstał stopień wodny obecnej elektrowni. Przemysłową eksploatację elektrowni wodnej o mocy 0,96 MW datuje się na rok 1903. Początkowo prąd wykorzystywany był do produkcji karbidu, ale już wkrótce w miarę rozbudowywania sieci linii przesyłowych, wytwarzany prąd pokrywał zapotrzebowanie na energię powiatu choszczeńskiego, pyrzyckiego, strzeleckiego i części myśliborskiego. W 1921 roku hydroelektrownia została włączona do sieci ogólnokrajowej. Fakt projektowanej rozbudowy w 1941 roku istniejącej elektrowni i stworzenie innych stopni wodnych na rzece, świadczy nie tylko o jej bardzo dobrym wyposażeniu czy funkcjonowaniu, ale również o odpowiednim położeniu. Do dzisiejszego dnia niezmienione pozostaje wyposażenie obejmujące dwa hydrozespoły z turbinami Francisa z 1893 i 1898 roku firmy Escher Wyss ze Szwajcarii, generatory produkcji AEG z Berlina oraz regulatory systemu Voitha. Bardzo ciekawa jest również umieszczona w hali maszyn zabytkowa suwnica z 1909 roku. Uwagę zwracają także dwa jazy robocze doprowadzające wodę do turbin, trójkomorowy jaz jałowy, umiejscowiona na prawym ramieniu 21-komorowa przepławka dla ryb oraz obecnie nie wykorzystywana pochylnia dla tratew. O oryginalności architektury ówczesnych czasów świadczą zabytkowe budynki, do których należą: budynek główny, budynek gospodarczy i rozdzielnia z transformatorownią. Obecnie funkcjonująca Elektrownia wodna „Kamienna” podlega Zakładowi Energetycznemu w Gorzowie Wielkopolskim.

Podszkle - dawna huta szkła i ruiny wsi. Podszkle to nieistniejąca dziś osada, na południe od Głuska , w pobliżu mostu na Drawie. W XIX w. istniała tu huta szkła, założona przez von Sydowa w 1825 r. Jej pozostałością jest rozproszony materiał szklarski, który znaleźć można na brzegu Drawy i na drodze, którą biegnie szlak czerwony. Funkcjonował tu port, węgiel do huty dostarczano barkami. Pozostałością portu jest odgałęziający się od rzeki, zarastający kanał. Poniżej osady nad Drawą były też dwa place składowe drewna, bindugi Kamienna Lewa i Kamienna Prawa. Po miejscowości pozostały tylko fundamenty kilku domów i sadzone niegdyś przy nich lipy. W lasach nad Drawą przy Kamiennej spotkać można  rzadką żabkę - rzekotkę, a dawny staw przy drodze jest ważnym zimowiskiem płazów.

SPODOBAŁA CI SIĘ MOJA PRACA ?? SKORZYSTAŁEŚ Z MATERIAŁÓW ?? POSTAW MI KAWĘ - https://buycoffee.to/wiking-turystyka

Na pewno zmotywuje mnie do dalszej pracy. Często również kawka mi pomoże przy tworzeniu nowych i aktualizacji dotychczasowych danych. Do zobaczenia na Szlaku. W sezonie jesienno-zimowo-wiosennym, zapraszam na wspólne "Wyprawy z Wikingiem", podczas których wędrujemy po szlakach Województwa Zachodniopomorskiego i nie tylko.