P-Y-ZS-052, szlak pieszy żółty, Jezioro Szmaragdowe - Skórcza Góra, 2,6 km

SPODOBAŁA CI SIĘ MOJA PRACA ?? SKORZYSTAŁEŚ Z MATERIAŁÓW ?? POSTAW MI KAWĘ - https://buycoffee.to/wiking-turystyka

Materiały zamieszczone lub zakupione w serwisie można wykorzystywać na ogólnych zasadach wynikających z prawa autorskiego i praw pokrewnych, w tym majątkowych - Regulamin korzystania z danych umieszczonych w serwisie .Jeśli chcesz umieścić widżet z mapką na swojej stronie, skontaktuj się z nami. Przygotujemy kod do wklejenia i wyślemy na mejla.

1. NUMER SZLAKU W SERWISIE www.WedrujzNami.pl: P-Y-ZS-052
2. NUMER SZLAKU WG PTTK: ZP-1065y
3. PRZEBIEG SZLAKU: Jezioro Szmaragdowe węzeł szlaków - Polana Widok - Grota Toeopffera (Boleszyce) - Wzgórze Armatnie - Skórcza Góra węzeł szlaków
   
4. NAZWA SZLAKU: Familijny
   
5. POWIAT: Grodzki Szczecin
6. GMINA: Szczecin
7. NAWIERZCHNIE: beton, bruk, drogi leśne gruntowe i utwardzone, ścieżki
   
8. KOLOR: żółty pasek, pomiędzy dwoma  białymi w poziomie
9. ROK POWSTANIA: nieznany
10. ROK OSTATNIEGO ODNAWIANIA: 2014
11. ROK OSTATNIEGO MONITORINGU/POMIARU: 2020
12. DŁUGOŚĆ:  2,6 km
13. WAŻNE UWAGI: szlak o charakterze liniowym, oznakowanie dwustronne. W 2020 roku oznakowanie oceniamy jako dobre.

SZLAK ZNAJDZIESZ NA NA NASZEJ MAPIE OGÓLNEJ ZNAKOWANYCH SZLAKÓW TURYSTYCZNYCH (zawsze aktualizowana pełna mapa)

Jeśli znasz szlak, a nie ma go w naszym rejestrze, prosimy o przesłanie pliku .gpx oraz kilku słów o szlaku, zdjęć, abyśmy stworzyli jego wizytówkę. A jak masz czas, zapraszamy do stworzenia opisu szlaku, według naszego systemu. Szlaki są dla wszystkich i musimy je promować wspólnie.

CHARAKTERYSTYKA SZLAKU

Szlak "Familijny" - żółty znakowany szlak turystyczny w województwie zachodniopomorskim o charakterze podmiejskim, na terenie Szczecińskiego Parku Krajobrazowego "Puszcza Bukowa" - Parku Leśnego Zdroje. Jest to krótki szlak spacerowy wokół jeziora Szmaragdowe. Rozpoczyna się i kończy na węzłach szlaków turystycznych, umożliwiających różne warianty wędrówek, w tym w kierunku Puszczy Bukowej, Gryfina a nawet Morynia i Lipian. Na Szmaragdowe dostaniemy się samochodem - niestety w weekendy parking jest mocno obłożony i trudno o miejsca. Możemy również zostawić auto w Szczecinie Zdrojach i z wiaduktu na przystanku PKP, ruszyć czarnym szlakiem pieszym "Do jeziora Szmaragdowe". Szlak idealnie nadaje się do spacerów rodzinnych.

Ruszamy z przed brzegów jeziora Szmaragdowe, betonową drogą lekko pod górkę. Po dojściu do zabudowań, skręcamy w prawo i za znakami dochodzimy do Polany Widok. Tutaj obowiązkowo zaliczamy punkt widokowy na Szczecin i Międzyodrze i możemy cyknąć sobie zdjęcie przy bunkrze. Ze wzgórza schodzimy wzdłuż południowego stoku, kierując się znakami szlaku - uwaga po deszcze może być ślisko. Dochodzimy do ruin pałacu Toepffera i skręcamy w prawo. Dochodzimy do końca ulicy Grabowej. Skręcamy w lewo. Od razu rzuca się nam w oczy potężny, betonowy łuk oraz stylizowane wejście w górę. To właśnie Grota za Łukiem. Wędrujemy dalej naszym szlakiem familijnym, który prowadzi nas przez urozmaicony teren. Chwilowo idziemy brzegiem tzw. Starej Kopalni (stare wyrobisko kopalniane), mogąc podziwiać panoramę na Szczecin. Wracamy w kierunku południowych brzegów Jeziora Szmaragdowe. Mijamy Armatnie Wzgórze i wchodzimy na główną drogę. Po chwili skręcamy ku Szmaragdowemu, i z wysokiej skarpy możemy podziwiać panoramę jeziora. Tutaj chwilowy wspólny przebieg z niebieskim szlakiem Równiny Wełtyńskiej, prowadzącym do Morynia i Lipian. Wracamy na główną drogę i wraz ze ścieżką zdrowia, dochodzimy do węzła szlaków na Skórczej Górze. Tutaj nasz szlak kończy bieg. Możemy chwilę odpocząć i szlakiem czarnym zejść do Zdrojów. Jeśli wracasz na Szmaragdowe, polecamy szlak zielony, którym dojdziemy do Polany Słonecznej, umiejscowionej pod wzgórzem z pozostałościami  Wieży Baresela. A potem do jeziora. Tutaj w sezonie jak i w pogodne weekendy po sezonie możemy napić się pysznej kawy czy czekolady z rowerowej kawiarni.

POWIĄZANE SZLAKI I MAPY: aby sprawdzić z jakimi szlakami turystycznymi, krzyżujemy naszą wędrówkę, kliknij w zakładkę "produkty powiązane". Znajdziesz tam również mapy, na których znajduje się szlak, a mamy je w sprzedaży. Zakładka w ciągłej rozbudowie, w miarę wprowadzania szlaków i wydawnictw do bazy.

NA SZLAKU:

Jezioro Szmaragdowe powstało w wyrobisku dawnej kopalni kredy i margla, eksploatowanej przez powstałą w 1862 roku pobliską fabrykę cementu portlandzkiego „Stern”. W okolicy dzisiejszego Jeziora Szmaragdowego rozpoczęto w 1862 r. przemysłową eksploatację porwaka margli o miąższości ok. 40–60 m. Początkowo eksploatowano surowiec skalny powyżej poziomu wód gruntowych, później zaczęto zagłębiać się, tworząc wyrobisko o głębokości ok. 20 m w stosunku do poziomu otaczającego terenu. Urobek transportowano do znajdującej się przy obecnej ul. Batalionów Chłopskich cementowni, niepotrzebny zaś nadkład składowano na hałdę (obecnie: Wzgórze Widok). 16 lipca 1925 roku natrafiono w ścianie południowej eksploatowanego wyrobiska na warstwę piasków zawodnionych, przez które nastąpił gwałtowny wlew wody i zalanie odkrywki. Wylew nastąpił spod wysokiej (ok. 50 m) pionowej ściany margli. Kopalnia Katharinen Kreidegrube została zalana przez wodę wybijającą z południowej ściany wyrobiska. Podobno wWszyscy z ówcześnie pracujących robotników zdołali się uratować. Jednocześnie nastąpiło częściowe osunięcie się ściany wyrobiska i powstanie stożka osuwiskowego. W 1959 nastąpiło ponowne osunięcie się ziemi w południowej części wyrobiska co spowodowało powiększenie się stożka osuwiskowego i zmniejszenie się powierzchni jeziora o ok. 0,4 ha. Na dnie jeziora wciąż znajdują się pozostałości górniczych maszyn i urządzeń. Nieopodal zaś jego brzegu wznosi się betonowy mostek, pozostałość po torowisku wywożącej urobek kolejki. Z zalaniem kopalni łączy się miejscowa legenda: już od chwili uruchomienia pierwszych kopalń w okolicy, na początku XIV w., grasował w nich chciwy i złośliwy duch zwany Skarbkiem. Przez tak długi czas nagromadził on ogromne bogactwa, które ukrył pod ziemią. Schowek znajdował się właśnie u podnóża płd. urwiska. Gdy kilof górnika odsłonił owe bogactwa, Skarbek zalał wszystko wodą. W okolicy mostku umiejscowiony jest węzeł pieszych szlaków turystycznych; żółtego Familijnego, zielonego Woja Żelisława, niebieskiego Równiny Wełtyńskiej i czarnego Do Jeziora Szmaragdowe, rozpoczynających/kończących swój bieg.

Restauracja Finkenwalder Höhe. Nieopodal polany, na wzniesieniu u podnóża Wieży Baresela, przed wojną znajdowała się Leśna Restauracja.  Powstała pod koniec XIX wieku. Była budowlą z drewniano-ceglaną, na którą wchodziło się schodkami od strony polany. Dalej po schodkach wchodzono na kolejne tarasy, aż do wieży widokowej. Podobnie jak większość zabudowy, została zniszczona i rozkradziona po wojnie.

Restauracja Buchheide Baude. Umiejscowiona była obok polany Słonecznej. Oprócz funkcji restauracyjno-kawiarnianej, oferowano tu pokoje gościnne. Oczywiście dzisiaj, znajdziemy tu jedynie ruiny fundamentów i dziury po piwnicach.

Wieża widokowa Baresela (Bareselturm) Powstała w (1903) 1904 r.. Obszar dookoła wieży był oświetlony, a droga prowadząca do niej była wykonana z kostki brukowej, która zachowała się do dzisiejszych czasów. Przy dobrej widoczności można było dostrzec Stargard i Goleniów. Wewnątrz było stosunkowo ciasno, dlatego wchodzono i schodzono grupami po 5 osób. Wysokość wieży wynosiła 32 metry. Wieża posiadała u podstawy wejście zrobione z masywnych drzwi oraz niewielki również ceglany domek połączony z parterem konstrukcji. J. Baresel pozostał właścicielem wieży do swojej śmierci w 1926 roku, zaś jej zarządcami była w tym czasie rodzina Liebrenz. Na mocy umowy, po śmierci fundatora, wieża przeszła w ręce gminy. Podczas II wojny światowej wieża została wykorzystana do celów militarnych. Znajdował się tu punkt obserwacyjny, którym dowodził nauczyciel Lettow. W 1945 roku obok wieży stacjonowała bateria przeciwlotnicza, a żołnierze mieszkali w domu zarządcy. W marcu 1945 roku, podobnie jak Wieża Quistorpa,  została wysadzona przez wycofujący się Wehrmacht, aby nie stanowiła idealnego punktu obserwacyjnego dla Sowietów. Obecnie zachowały się ruiny fundamentów wieży. W pobliżu bocznego wejścia do wieży, w połowie XIX wieku, posadzono kilkanaście dębów zwanych Dębami Książęcymi, które obecnie osiągnęły imponujące rozmiary.

Polana Widok, umiejscowiona na sztucznym wywyższeniu terenu o wys. 55 m n.p.m. Tam również umiejscowione są miejsca ogniskowe z architekturą rekreacyjną. Dodatkową atrakcją jest punkt widokowy na Szczecin i Międzyodrze. Przed wojną na płaskim wierzchołku wzgórza znajdował się okrągły pawilon widokowy w kształcie monopterosu zaprojektowany przez Delbrücka. Pawilon nie zachował się. Do naszych czasów przetrwał natomiast niewielki, żelbetowy schron bojowy pochodzący z okresu II Wojny Światowej.

Armatnie Wzgórze 94 m.n.p.m.. Było to stanowisko ogniowe niemieckiej artylerii broniącej w 1945 r. dojścia do Odry. Do 1955 roku stało tu działo, mające doskonałe pole ostrzału w kierunku wschodnim i południowo-wschodnim. Jeszcze wtedy był piękny widok z tego miejsca. Obecnie zasłoniły go rozrastające się drzewa, a stanowisko zostało silnie rozmyte i zatarte.

Szczecińskie Centrum Edukacji Ekologicznej "Szmaragdowe - Zdroje", położone jest nad samym jeziorem. Wykorzystuje częściowo pozostałości zabudowań wojskowych powstałych w latach trzydziestych XX wieku lub w okresie II wojny światowej. Składają się one z zespołu parterowych, murowanych budynków o lekkiej konstrukcji oraz położonych pod nimi, na głębokości kilku, a nawet kilkunastu metrów, tuneli o łącznej długości ok. 700 m. Pierwotne przeznaczenie tych budowli nie jest znane. Być może znajdowało się tu zapasowe stanowisko dowodzenia hitlerowskiego gauleitera Pomorza Schwede-Coburga. Po wojnie, przez wiele lat, mieścił się tu ośrodek szkoleniowy straży pożarnej. Poza sezonem ochronnym nietoperzy część tuneli udostępniona jest do zwiedzania. Dodatkowo Ośrodek organizuje wiele ciekawych wydarzeń, na które zapraszamy - https://www.facebook.com/SzmaragdoweZdroje . Do budynków dojdziemy betonową drogą za znakami szlaku żółtego, lub po schodkach przy samym jeziorze.

Dawny zajazd Szmaragd – popularna nazwa budynku mieszczącego przez wiele powojennych lat lokal gastronomiczny wraz z hotelikiem (20 miejsc). Pierwsze zabudowania w tym miejscu powstały w 1783 r., kiedy to Ludwig Mohring wzniósł tu folwark wraz z dworem i nadał mu, na cześć swej żony, nazwę Katharinenhof (Dwór Katarzyny). Pod koniec XIX w. dwór stał się własnością cementowni „Stern”, która urządziła w nim kwatery dla robotników zatrudnionych w pobliskiej kopalni kredy. Po II wojnie światowej budynek został przebudowany i dostosowany do funkcji gastronomiczno-hotelowych. W czerwcu 2010 zajazd Szmaragd został zamknięty.  W 2023 roku, po kapitalnym remoncie przez miasto Szczecin, został wydzierżawiony na siedzibę dyrekcji parków krajobrazowych. W pobliżu Zajazdu znajdują się pomniki przyrody: cis Warcisław i Dęby Książęce.

Grota „Za Łukami” – sztuczna grota zbudowana na północny zachód od Jeziora Szmaragdowego, przy południowym krańcu ul. Grabowej. Inicjatorem wybudowania, powstałej w 1880 r., groty był Albert Eduard Toepffer – właściciel pobliskiej cementowni „Stern” oraz zakładów „Comet” na Żelechowej. Podczas budowy starano się, by wnętrze budowli jak najpełniej przypominało wygląd naturalnych grot w skałach wapiennych, ze stalaktytami zwisającymi ze sklepienia i charakterystycznymi naciekami na ścianach. Przed grotą, w 1880 i 1889 r., pobudowano dwa łuki o rozpiętości ok. 30 m i wysokości ok. 10 m. Łuki różniły się grubością – jeden wykonany został bowiem z betonu, drugi (cieńszy) z żelbetu. Na łukach posadowiona została niewielka platforma z zadaszeniem w kształcie pagody. Występowali na niej artyści, którzy mogli być oglądani przez publiczność zgromadzoną na parkiecie tanecznym znajdującym się nad grotą. W pobliżu znajdował się również oszklony ogród zimowy. Na placu przed grotą w 1912 r., z okazji pięćdziesięciolecia cementowni „Stern”, ustawiono dwa, zachowane do dnia dzisiejszego pomniki. W pobliżu znajdowała się ekspozycja produktów cementowni „Stern” i zakładów „Comet” (betonowe rury o różnej średnicy, płyty chodnikowe granitowo-betonowe, wyroby z tzw. białego cementu). Od ok. 1900 r. grota i jej otoczenie stało się dostępne publicznie i zaczęło spełniać funkcję doskonałej reklamy zakładów Toepffera i ich produktów. W odległości kilkuset metrów na zachód od groty zachowały się pozostałości infrastruktury transportowej dawnej kopalni w postaci liczącego kilkadziesiąt metrów długości i znajdującego się w bardzo dobrym stanie tunelu oraz leżącego na osi tunelu ceglanego mostku o szerokości zaledwie 1 metra.

Ruiny pałacu Toepffera. Przy południowym krańcu ul. Grabowej, w odległości ok. 300 m od groty „Za Łukami” zachowały się ruiny siedziby rodziny Toepfferów. Inicjatorem budowy pałacu był Helmut Toepffer (syn Alberta Eduarda Toepffera), który pod koniec XIX w. przejął od ojca zarządzanie cementownią „Stern”. Prace przy pałacu rozpoczęto w 1906 r. od wzniesienia dwukondygnacyjnego, oszczędnego w formie budynku z mansardowym dachem i dwoma niewielkimi bocznymi ryzalitami. Pałac posiadał ok. 25 pomieszczeń, w tym bibliotekę z cennymi zbiorami (m.in. prawie sto dzieł Woltera z 1785 r. i ok. 15 dzieł króla pruskiego Fryderyka Wielkiego z 1788 r.), salę bilardową oraz 7 pokoi gościnnych. W 1909 r. wzniesiono najbardziej reprezentacyjną część pałacu – tzw. skrzydło renesansowe. Jego centralną część stanowiła wielka (24 × 12 × 8 m) sala bankietowa zwana renesansową, zdobiona wieloma dziełami sztuki – m.in. kopiami rzeźb Petera Vischera: król Artur, król Teodoryk oraz Michała Anioła: Mojżesz. Ta ostatnia rzeźba miała być pierwotnie eksponowana w Muzeum Miejskim w Szczecinie przy dzisiejszych Wałach Chrobrego, jednak wskutek zmiany koncepcji wystawienniczej przez ówczesnego dyrektora Waltera Riezlera pozostała w siedzibie fundatorów jej wykonania – rodziny Toepfferów. Pragnąc uchronić pałac przed zniszczeniem w 1945 r. Toepffer wynajął jego pomieszczenia szwedzkiemu konsulatowi. Pałac przetrwał wojnę, jednak w latach pięćdziesiątych XX w. został stopniowo rozebrany w celu pozyskania cegły. Do naszych czasów przetrwały niewielkie fragmenty przyziemia budynku.

Pamiątkowy Głaz Fritza Ludwiga Petera Iversa. Umiejscowiony jest obok Polany Słonecznej, nieopodal schodów, w pozostałościach muru oporowego, przy dawnej restauracji na Skórczej Górze. Żył w latach 1826-1900. Był konsulem generalnym Szwecji i Norwegii. Posiadał dom letniskowy w Zdrojach, mieszkał (1900) przy ul. Limanowskiego (Artilleriestraße 1) w Szczecinie.

Skórcza Góra,  to wzgórze o wysokości 72 m n.p.m. w Parku Leśnym Zdroje w Szczecinie na północny wschód od Jeziora Szmaragdowego. Nazwa od kaszubskiego skorc - szpak. Pokryte zwartym lasem mieszanym sosnowo-dębowym, jedynie stoki północne i wschodnie częściowo trawiaste z kępami drzew i krzewów. Popularny obszar turystyczny i rekreacyjny dla mieszkańców Szczecina. Obecnie to węzeł pieszych szlaków turystycznych; żółtego Familijnego, zielonego Woja Żelisława i czarnego Do Jeziora Szmaragdowe. Z wzniesieniem związane są również dwie legendy. 

• Legenda miejscowa głosi, że na wierzchołku pagórka zamordowano świętobliwego starca, który po obrabowaniu został przez mordercę pochowany wraz z narzędziem mordu (szczypce kowalskie) w ogródku przy swoim domu. Szczypce jednak wyszły z grobu i tkwiąc na powierzchni, ujawniły sprawcę. Podobno pokazywano je w Zdrojach w jednym z domów przy obecnej ul. Osiedleńczej jeszcze w 1925 r.
• Kiedy pośrodku niezamieszkałej Puszczy Bukowej wybudowano pierwszy kościół w Kołowie, diabeł zawziął się, aby go zniszczyć i nadal niepodzielnie panować nad lasami. Gdy wszystkie jego sztuczki zawiodły, wszedł na Skórczą Górę i cisnął kamieniem w kościół. Może w swej zajadłości źle wymierzył, może głaz okazał się cięższy niż przypuszczał, ponieważ straszliwy pocisk upadł o wiele za blisko, gdzie leży do dziś nieopodal Szwedzkiego Młyna i zwany jest Omszałym Głazem lub Diabelskim Kamieniem.

Czarnowska Góra. Wzniesienie o wysokości 94m.n.p.m.. Tuż obok wielkie wyrobisko pokopalniane, gdzie wydobywano margle i kredę. Obecnie umiejscowiony na wysokiej skarpie, świetny punkt widokowy na starą kopalnię i lewobrzeżną część Szczecina, położony obok szlaku żółtego.

Gdy poszwendamy się po zalesionym wypłaszczeniu, znajdziemy pozostałości pięknej niegdyś budowli - Świątyni Dumania-Cap Delbrück. Był to pawilon w kształcie monopterosu zaprojektowany przez Delbrücka. Ostało się tylko troszkę kamieni, gdyż jak większość budowli nie przetrwała po wojnie.

OPIS CAŁOŚCI SZLAKU - może nam pomożesz i stworzysz opis szlaku ?

SKALA TRUDNOŚCI PIESZA – 1
SKALA TRUDNOŚCI ROWER – 3
SKALA  TRUDNOŚCI NORDIC WALKING - 2

1 – łatwy bez utrudnień
2 – średni z miejscowymi utrudnieniami
3 – o utrudnionym przejściu/przejeździe

SPODOBAŁA CI SIĘ MOJA PRACA ?? SKORZYSTAŁEŚ Z MATERIAŁÓW ?? POSTAW MI KAWĘ - https://buycoffee.to/wiking-turystyka

Na pewno zmotywuje mnie do dalszej pracy. Często również kawka mi pomoże przy tworzeniu nowych i aktualizacji dotychczasowych danych. Do zobaczenia na Szlaku. W sezonie jesienno-zimowo-wiosennym, zapraszam na wspólne "Wyprawy z Wikingiem", podczas których wędrujemy po szlakach Województwa Zachodniopomorskiego i nie tylko.